Wilgotność drewna
Im mniej wody zawiera drewno, tym jego wartość opałowa jest większa. Większość użytkowników kominków uważa, że mokre drewno pali się dłużej. Oczywiście mają rację! Tylko czy przekłada się to na wartość opałową? Niestety nie. Spalając mokre drewno, zamiast atrakcyjnego płomienia i miłego ciepła, będziemy mieli kłęby dymu i pary. Bo część energii zawartej w drewnie zostanie zużyta do odparowania z niego wody, a nie do wytworzenia ciepła.
Więcej artykułów o podobnej tematyce znajdziesz w dziale: Paliwa (drewno opałowe, pellet, brykiet) i akcesoria kominkowe
Jakość drewna opałowego oceniania jest na podstawie zawartości wody, czyli jego wilgotności oraz gęstości drewna. Wiadomo przecież, że woda się nie pali. Tymczasem zawartość wody w świeżo ściętym drewnie, składającym się w połowie z masy drzewnej i w połowie z wody, wynosi 50%, a wilgotność 100%. W praktyce stwierdza się, że do odparowania 1 kg wody potrzeba około 0,626 kWh (2,25 MJ) energii.
Najlepsze dla celów opałowych jest drewno powietrzno-suche po kilku latach składowania (minimum 1,5 roku w przypadku, gdy składujemy drewno połupane), które zawiera około 20% wody i ma wartość opałową ok. 4,0 kWh/kg.
Tab. 1. Zależność pomiędzy wartością opałową drewna a stanem jego wilgotności
STAN DREWNA | ZAWARTOŚĆ WODY | WARTOŚĆ OPAŁOWA |
Świeżo ścięte | 50 – 60% | 2,0 kWh/kg = 7,2 MJ/kg |
Składowane przez lato | 25 – 35% | 3,4 kWh/kg = 12,2 MJ/kg |
Składowane kilka lat | 15 – 25% | 4,0 kWh/kg = 14,4 MJ/kg |
Pamiętajmy, wraz z redukcją wilgotności drewna, wzrasta jego wartość opałowa, a to oznacza duże oszczędności finansowe – nawet do 40% ogólnej masy drewna potrzebnej na jeden sezon grzewczy.
Tab. 2. Średnia wilgotność drewna poddanego suszeniu (wyrażona w procentach)
Okres suszenia | Sterta przechowywana na wolnym powietrzu | Sterta przechowywana pod dachem po trzymiesięcznym sezonowaniu | Polana do 33 cm przechowywane pod dachem trzy miesiące po ścięciu | Polana do 33 cm przechowywane pod dachem zaraz po ścięciu | ||||
szczapy | polana | szczapy | polana | szczapy | polana | szczapy | polana | |
0 | 75 | 78 | 76 | 78 | 75 | 78 | 73 | 76 |
3 miesiące | 48 | 62 | 48 | 61 | 44 | 61 | 36 | 40 |
6 miesięcy | 37 | 46 | 32 | 45 | 29 | 35 | 25 | 29 |
9 miesięcy | 33 | 38 | 27 | 37 | 26 | 28 | 24 | 28 |
12 miesięcy | 26 | 35 | 26 | 33 | 25 | 27 | 23 | 27 |
18 miesięcy | 18 | 27 | 18 | 21 | 17 | 17 | 15 | 16 |
24 miesiące | 16 | 24 | 16 | 18 | 16 | 14 | 14 | 13 |
Pamiętaj!
- Suszenie drewna jest konieczne, bo mokre może mieć nawet dwukrotnie mniejszą wydajność cieplną (część ciepła zamiast ogrzać mieszkanie zostanie spożytkowana na osuszenie opału i odparowanie wody z paleniska). Mokre drewno pali się gorzej, dymi i zanieczyszcza kominek oraz komin.
- Aby sprawdzić, czy drewno jest dostatecznie suche, nie potrzeba wilgotnościomierza. Przy wilgotności rzędu 23-25% wystarczy dotknięcie ręki, aby odczuć, że drewno jest mokre.
- Nigdy nie sezonujemy drewna do kominka w postaci całych, nierozłupanych bali, bo nawet w długim okresie czasu nie odparuje z jego środka wilgoć i drewno zbutwieje. Bale należy przeciąć na odcinki dostosowane długością do wymiarów paleniska i rozłupać na połowy czy ćwiartki.
- Drewno do kominka sezonujemy w przewiewnym, ale zadaszonym miejscu – najlepiej pod wiatą, czy w szopie z ażurowym deskowaniem ścian, umożliwiającym swobodne przewiewanie.
- W przypadku sezonowania drewna przy ścianie domu pod wydatnym okapem, powinniśmy przynajmniej raz w roku przełożyć całą pryzmę, aby zapobiec zawilgotnieniu i zagrzybieniu wewnętrznej części stosu i ściany domu, przy której jest złożony.
Gęstość drewna
Im drewno bardziej gęste, tym jego wartość opałowa jest większa.
Gęstość drewna jest cechą indywidualną dla danego gatunku drewna. Bardziej gęste jest drewno liściaste, natomiast mniejszą gęstość, a tym samym mniejszą wartość opałową, ma drewno iglaste. Najwięcej ciepła dostarcza grab, następnie buk, dąb, jesion, klon, brzoza, wiąz, wierzba, olcha, osika, lipa, topola. Nie zaleca się stosowania drewna drzew iglastych z uwagi na dużą zawartość żywic. By nie doprowadzić do obniżenia wydajności grzewczej kominka, drewno musi być suche.
Tab. 3. Wartość opałowa. Stosunek między objętością i wagą poszczególnych gatunków drewna.
Gatunek drewna | Waga [kg/m3] |
Grab | 400–500 |
Dąb | 380–480 |
Buk | 350–450 |
Brzoza | 300–400 |
Modrzew | 300–400 |
Sosna | 300–400 |
Topola | 250–350 |
Świerk | 250–350 |
Akacja | 250–350 |
Przy prawidłowym spalaniu drewna pozostaje po nim niewiele popiołu – zaledwie ok. 1% jego pierwotnej masy. Popiół drzewny nie spieka się i jest doskonałym nawozem naturalnym, np. do przydomowego ogrodu.
Lech Kowalewski