Instalacja kominowa ma ogromny wpływ na bezpieczeństwo i komfort przebywania w budynku, dlatego zły stan techniczny oraz błędy eksploatacyjne mogą skutkować poważnymi konsekwencjami dla zdrowia i życia.
Więcej artykułów o podobnej tematyce znajdziesz w dziale: Kominy i wentylacja do kominka
Instalacja kominowa ma za zadanie zapewnić prawidłowe odprowadzenie spalin lub zużytego powietrza na zewnątrz budynku. Ze względu na środowisko pracy, na większe niebezpieczeństwo zniszczenia narażone są kominy odprowadzające spaliny z urządzeń grzewczych.
Nowe, coraz bardziej oszczędne, ekologiczne kotły stawiają ogromne wymagania przewodom kominowym, które, często przez niewiedzę, nie są przystosowywane do nowych warunków pracy – efektem złego doboru komina do kotła może być pogorszenie drożności, wykruszenie ceramiki, czy pojawienie się wilgoci i wykwitów na ścianach komina. Co charakterystyczne - najczęściej zjawiska te występują w przypadku renowacji starych kotłowni w istniejących budynkach.
Remont komina jest operacją często bardzo kosztowną, co wynika z faktu, że wymaga często prac stricte budowlanych i rozbiórkowych, także sama diagnoza (sprawdzenie szczelności, drożności, inspekcja wnętrza komina) jest droga, gdyż wymaga użycia specjalistycznych narzędzi i umiejętności pracownika. Dodatkowo remont bezwzględnie powinien być przeprowadzony przez wykwalifikowaną firmę oraz odebrany przez kominiarza. Dlatego lepiej jest uniknąć tej ewentualności stosując się do przepisów prawa i zaleceń eksploatacyjnych producentów kotłów.
Dlaczego kominy niszczeją?
Warto skoncentrować się na kominach odprowadzających produkty spalania paliwa w kotłach – gdyż te są najbardziej narażone na zniszczenie na skutek zaniechań konserwacyjnych.
Kominy ceramiczne niszczeją przede wszystkim wskutek destrukcyjnego działania związków zawartych w spalinach. W kominach odprowadzających spaliny z nowoczesnych kotłów gazowych czy olejowych, których temperatura spalin jest niska - na skutek kondensacji pary wodnej w kominie wytrąca się między innymi kwas siarkowy i azotowy, które wnikając w ściany komina osłabiają jego strukturę. To z kolei prowadzi do powstawania nieszczelności, pęknięć, odpadania tynku itp.
Także tzw. ekologiczne paliwa stałe (specjalne gatunki węgla, pellety, biomasa), które są coraz bardziej popularnym paliwem w kotłach w naszym kraju, wytwarzają spaliny o stosunkowo niskiej temperaturze i bardzo agresywnym składzie, które po wykropleniu z parą wodną mogą powodować bardzo poważne zagrożenia dla substancji komina (także metalowego). Warto tu zaznaczyć, iż kominy odprowadzające spaliny z tego typu urządzeń powinny być otoczone szczególną opieką i bezwzględnie poddawane okresowym przeglądom.
Wrogiem przewodu kominowego jest także wysoka temperatura wytwarzająca się podczas palenia, zwłaszcza paliw stałych (drewno, węgiel, koks). Tutaj szczególne wymagania stawiane są przyłączom kominowym (odcinkom łączącym kocioł z kominem), które bezwzględnie muszą spełniać normy bezpieczeństwa w zakresie odporności na temperaturę. Spaliny z kotłów węglowych czy kominków (szczególnie, gdy używane paliwo nie jest najwyższej jakości) powodują osadzanie się sadzy na ścianach komina (zwłaszcza jeśli ten jest porowaty), to powoduje ograniczenie ciągu kominowego oraz wystąpienie niebezpieczeństwa zapalenia się sadzy.
Skrajnym przypadkiem zagrożenia dla konstrukcji komina (włącznie z jego całkowitym zniszczeniem) – jest właśnie pożar sadzy, który występuje w sytuacji zapłonu osadzonej na ścianach komina sadzy niekiedy na całej wysokości komina. Warto tu zauważyć, iż zapalanie sadzy jest nadal często polecane jako metoda czyszczenia komina przez domorosłych fachowców!
Należy podkreślić, iż posiadanie wkładki kominowej, czy budowanie komina w konstrukcji z bloczków ceramicznych w żaden sposób nie zwalnia z obowiązku dbania o jego właściwe użytkowanie i zapewniania prawidłowej konserwacji.
Po czym poznać, iż komin wymaga renowacji?
Kominy wentylacyjne, których ściany wewnętrzne raczej nie powinny ulegać niszczeniu, mogą - jak wszystkie rodzaje kominów - wymagać renowacji ze względu na błędy projektowe (np. złe wyprowadzenie komina nad dach) oraz wykonawcze (krzywizny, niewłaściwie wykonana czapa kominowa powodująca nasiąkanie i niszczenie substancji ceramicznej czy tynku). Prace tego typu nazwałbym raczej modernizacją czy naprawą instalacji kominowej, a nie remontem, dlatego nie będę poświęcał temu zagadnieniu zbyt wiele miejsca. Zainteresowanych zapraszam do lektury stosownych przepisów prawnych (m.in. normy PN-89/B-10425 czy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 75/02)).
Prawidłowa eksploatacja i konserwacja
Wedle obowiązującego prawa - konserwacja - czyszczenie przewodów kominowych powinno być dokonywane przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje – czeladnika lub mistrza kominiarskiego. W budynkach mieszkalnych obowiązuje następująca częstotliwość czyszczeń:
- przewody od palenisk opalanych paliwem stałym - 4 razy w roku,
- przewody od palenisk opalanych paliwem gazowym i płynnych - 2 razy w roku,
- przewody wentylacyjne - 1 raz w roku.
Koncentrując się na kominach odprowadzających spaliny z urządzeń grzewczych (np. z kominka) powinniśmy, oprócz czynności nakazanych przepisami prawnymi, wykonać kilka prostych prac sprawdzających stan instalacji.
Inspekcja elementów przyłączenia kotła do komina:
- sprawdzenie czy elementy są dobrze spasowane,
- czy nie pojawiają się ogniska korozji i perforacja materiału przyłącza,
- czy przyłącze jest poprawnie zamontowane na króćcu kotła.
Inspekcja elementów wentylacji kotłowni:
- sprawdzenie czy kratka wentylacyjna wywiewna w kotłowni nie jest zasłonięta,
- czy doprowadzenie powietrza do kotłowni jest drożne.
Ocena wizualna stanu komina:
- sprawdzenie czy nie odpada tynk z komina,
- sprawdzenie czy na kominie nie ma śladów wykwitów, przebarwień czy pęknięć,
- czy daszek lub nasada kominowa zamontowana na szczycie nie jest zablokowana, przerdzewiała lub uszkodzona.
Usuwanie zanieczyszczeń z przewodu kominowego:
- kilkakrotnie w ciągu sezonu grzewczego należy we własnym zakresie oczyścić dolną część komina z nieczystości, które nagromadziły się podczas eksploatacji, wykonuje się to poprzez otwarcie drzwiczek rewizyjnych i usunięcie nagromadzonych tam zanieczyszczeń stałych (popiołów).
Absolutnie nie wolno czyścić komina za pomocą metod polegających na wypalaniu sadzy w kominie za pomocą „kontrolowanego” zapłonu sadzy, czy też za pomocą innych metod – jest to prosta droga do zniszczenia komina i narażenia się na bardzo kosztowny remont.
Materiał opracowany przez redakcję
Źródła:
- Ustawa Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 z późniejszymi zmianami
- Ustawa o wyrobach budowlanych z dnia 16 kwietnia 2004
- Zdjęcia - udostępnione dzięki uprzejmości Korporacji Kominiarzy Polskich www.kominarz.org.pl
- Zdjęcia - udostępnione dzięki uprzejmości Stowarzyszenia Kominy Polskie www.kominypolskie.com.pl
