Szanowny Panie Prezesie,
w imieniu wszystkich organizacji związanych z branżą miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na biopaliwa stałe (drewno kawałkowe, pellet i brykiet drzewny) pragniemy podziękować za zaproszenie i możliwość konstruktywnej dyskusji dotyczącej projektowanych zmian w Priorytetowym Programie „Czyste Powietrze”. W poniższych punktach spisano poruszane kwestie, które budzą nasze zainteresowanie i obawy co do kształtu ostatecznej wersji regulaminu Programu. Uprzejmie prosimy o odpowiedzi do każdego z punktów.
1. Włączenie zgodnych z wymaganiami Ekoprojektu MOP/kominków/pieców akumulacyjnych o podwyższonych standardach emisyjnych do programu PPCzP i stworzenie odrębnej kategorii dla tych produktów na Liście ZUM przez IOŚ-PIB.
2. W jakim terminie będą znane zapisy nowego regulaminu PPCzP? Chcemy go poznać przed publikacją.
Ponieważ na spotkaniu nie wybrzmiało to wyraźnie, prosimy o udzielenie informacji, czy z projektu PPCzP stworzonego na bazie opinii zebranych w konsultacjach społecznych zostały usunięte następujące zapisy:
Z rozdziału 9.3.1 Ogólne warunki przyznania i wypłaty dofinansowania punkt 15 podpunkt 2 i 3:
„15. Warunkiem udzielenia dofinansowania jest zobowiązanie się Beneficjenta, że w momencie zakończenia
2) nie będzie zainstalowane i nie będzie użytkowane źródło ciepła inne niż wskazane jako koszt kwalifikowany w załączniku 2 do Programu obowiązującym w dniu złożenia wniosku o dofinansowanie, w przypadku gdy przedsięwzięcie obejmowało wymianę źródła ciepła;
3) nie będzie zainstalowany i nie będzie użytkowany w budynku/ lokalu mieszkalnym miejscowy ogrzewacz pomieszczeń na paliwo stałe, dotyczy to również kominków wykorzystywanych na cele rekreacyjne,”
Z rozdziału 9.3.2. "Warunki odnoszące się do źródeł ciepła" zapis:
"Dopuszcza się pozostawienie w budynku/lokalu mieszkalnym pieców kaflowych lub kominków, jednak muszą być one trwale odłączone od przewodu kominowego, co oznacza trwałe wyłączenie z użytku i musi być to potwierdzone odpowiednim protokołem kominiarskim wydanym przez mistrza kominiarskiego."
Czy w przypadku skorzystania z PPCzP i w okresie trwałości Projektu Beneficjent będzie mógł zrealizować inwestycję polegającą na montażu i użytkowaniu ekoprojektowego MOP/kominka (wcześniej go po prostu nie posiadał)?
3. Pojęcie pojawiające się w pismach/programach NFOŚiGW oraz w przestrzeni publicznej, pt. „Kominek do celów rekreacyjnych”:
a) Co to jest za pojęcie/definicja i jaka jest jego geneza? To są pojęcia do usunięcia ze stosowania w dokumentacji programów i z przestrzeni publicznej.
b) Zasadniczo drewna jako cennego zasobu OZE nie należy spalać w celach rekreacyjnych. „Ekoprojektowe” MOP/kominki to OZE - źródła ciepła uzupełniające/zabezpieczające, które zgodnie z prawem nie mogą być jedynym źródłem ciepła. MOP jako piece akumulacyjne to OZE mogące być dla budynku/mieszkania podstawowym i centralnym choć nie jedynym źródłem ciepła
c) „Ekoprojektowe” MOP/kominki to nowoczesne niskoemisyjne urządzenia grzewcze, stanowiące uzupełnienie głównego źródła ciepła w budynku mieszkalnym, jednocześnie stanowią zabezpieczenie na wypadek awarii, opalane drewnem kawałkowym/pelletem OZE o „mikro” śladzie węglowym a przede wszystkim gwarantujące bezpieczeństwo energetyczne Polaków. Patrz podejście niemieckiego Urzędu Das Bundesamt für Bevölkerungsschutz und Katastrophenhilfe (Federalny Urząd Ochrony Ludności i Pomocy w przypadku Katastrof):
d) Jako, że przeszkodą w usunięciu nienormatywnego terminu „kominek rekreacyjny” jest bliżej nieokreślona „Unia Europejska” i bliżej nieokreślone zasady, którymi kieruje się podobno EBI, proponujemy podjęcie mimo wszystko prób zastąpienia tego zwrotu innymi terminami, które nie będą mogły być wykorzystywane jako argument przez lobbystów dążących do likwidacji branży kominkowej, jak to ma obecnie miejsce w przypadku określenia „kominek rekreacyjny”. Takimi terminami mogłyby być na przykład: „miejscowy ogrzewacz pomieszczeń niebędący jedynym źródłem ciepła” lub „miejscowy ogrzewacz pomieszczeń będący alternatywnym źródłem ciepła”.
4. Dlaczego w projekcie zmian planowano wprowadzić wymóg likwidacji kominków w przypadku chęci skorzystania z PPCzP?
a) Jakie były przesłanki uwzględnione przy podejmowaniu takiej decyzji – konkretny dokument, analiza, raport z badań? Prosimy o wskazanie i udostępnienie źródeł tych wcześniej planowanych zapisów, tak abyśmy mogli zrozumieć i w otwartej dyskusji ustosunkować się do tych informacji.
5. Deklaracja współpracy ze strony organizacji branżowych w zakresie nowoczesnych „ekoprojektowych” MOP/kominków w kontekście:
a) Ograniczenia niskiej emisji pochodzącej z przestarzałych urządzeń typu MOP/kominki, wg posiadanych danych do wymiany cca 2,5 mln palenisk – raport IGU OZE https://iguoze.pl/wp-content/uploads/2024/12/Ekspertyza-IGUOZE.pdf - jaki jest komentarz NFOŚiGW do tego dokumentu? W raporcie tym zwymiarowane zostały potencjalne korzyści środowiskowe i zdrowotne związane z ograniczeniem emisji z MOP, nie przez ich likwidację/zakazy a przez zastąpienie nowoczesnymi zgodnymi z "ekoprojektem” kominkami.
b) Oferujmy szereg podobnych źródeł fachowych, opracowań technicznych wskazujących na ważną rolę MOP i jednocześnie brak lub niski poziom zagrożeń w zakresie oddziaływania na środowisko. Chcemy te opracowania skonfrontować z analizami stanowiącymi podstawę decyzji takich jak wcześniejsze zapisy w PPCzP. W tym zakresie poszukujemy współpracy z Państwem (dlatego podpunkt e).
c) Według naszej wiedzy aktualnie trwają podobne ważne prace jak Projekt REDU COST realizowany przez IOŚ-PIB i Politechnikę Śląską (finał prac cca VI 2025) wskazujący, że wymiana przestarzałych MOP/kominków na nowoczesne „ekoprojektowe” MOP/kominki na biopaliwa stałe znacznie ograniczy niską emisję z sektora byt-kom (one w naturalny sposób będą miały większy udział, nie jest tak że dzisiaj dominują), nawet jeśli zużycie biopaliw stałych pozostanie na poziomie zbliżonym do aktualnego.
d) Edukacja w zakresie poprawnego użytkowania MOP/kominków na biopaliwa stałe.
e) Proponujemy utworzenie wspólnej branżowej grupy roboczej do współpracy z NFOŚiGW.
6. Jakie instytucje finansują (źródła finansowania) PPCzP i czy istnieją pisemne wytyczne z tych instytucji zakazujące NFOŚiGW finasowania MOP/kominków?
Jeśli tak to prosimy o przedstawienie tych konkretnych zapisów.
Jak zostało to przedstawione przez NFOŚiGW podczas spotkania, nie można udzielać dotacji na wymianę miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń ze środków pozyskanych z EBI (publiczne środki unijne). Nie wyklucza to jednak dotowania kominków ze środków pozyskanych z innych źródeł. W związku z tym proponujemy rozpoczęcie prac nad stworzeniem programu, który roboczo mógłby nazywać się „Mój piec, mój kominek”, a jego głównym założeniem byłoby wsparcie osób zagrożonych ubóstwem energetycznym na obszarach, gdzie lokalne uchwały antysmogowe zabraniają eksploatacji miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń nie spełniających wymogów Ekoprojektu poprzez wspieranie wymiany przestarzałych miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na takie, które spełniają te wymogi.
7. Dlaczego „zasypaliśmy” NFOŚiGW pismami (3229 formularzy wysłanych z takdlabiomasy.pl) w ramach konsultacji społecznych ?
• Branża jest skonsolidowana i od lat walczy o uznanie merytorycznych argumentów (polityka klimatyczna, bezpieczeństwo energetyczne) – jesteśmy przyzwyczajeni (co najmniej od 2019 i Krakowa) do tego, że MOP/kominki i biopaliwa stałe są „na cenzurowanym”.
• Przepisy wprowadzone z niejasnych przyczyn i niespodziewanie w projekcie zmian PPCzP spowodowały duże poruszenie w branży i społeczeństwie.
• Forma przeprowadzenia konsultacji (elektroniczny formularz) ułatwił oddawanie głosów przez Społeczeństwo, branża kominkowa w ten sposób chciała ułatwić oddanie głosu tym, którzy podzielali argumenty podniesione w piśmie.
• Nie kupowano głosów ani nie zbierano ich w sposób nieuczciwy – w konsultacjach wzięły udział prawdziwe osoby, z prawdziwymi numerami telefonów i adresami e-mail. Byli to przede wszystkim użytkownicykominków, ale też Instytuty Naukowe (IEN-PIB Łódź, ITPE Zabrze, INiG-PIB Kraków) i Stowarzyszenia Branżowe oraz pracownicy firm, którzy podzielali argumenty zawarte w uwagach przesyłanych drogą mailową.
• W Polsce użytkowane jest ok. 7 milionów MOP/kominków – czy ponad 3 tysiące głosów w konsultacjach społecznych to dużo ?
Oficjalny dokument przesłany do Pana Roberta Gajdy – Zastępcy Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej można znaleźć i pobrać niżej:
