Aldona Mazurkiewicz
Na zaproszenie NFOŚiGW w spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele:
Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Kominki i Piece”: Wojciech Perek, Łukasz Darłak i Cezary Ziółek,
Izby Gospodarczej Urządzeń OZE: Dariusz Nasiński, Łukasz Mika i Aleksander Rybaczuk,
Cechu Zdunów Polskich: Jan Zapora, Krzysztof Motel oraz Jakub Kornak,
Małopolskiego Cechu Zdunów i Zawodów Pokrewnych: Jacek Ręka,
Stowarzyszenia Kominy Polskie: Roman Nowak,
Polskiej Rady Pelletu: Adam Sarnaszek
Krajowej Izby Kominiarzy: Sebastian Ziombski.
Zaproszona była też Spółdzielnia Metalowców KOTLARZ, ale na spotkaniu nie pojawił się żaden przedstawiciel tej organizacji. Ze strony NFOŚiGW w spotkaniu uczestniczył Robert Gajda – Zastępca Prezesa Zarządu i dyrektor Programu Czyste Powietrze Kamila Pendyk oraz z Ministerstwa Klimatu i Środowiska z Departamentu Ochrony Powietrza i Negocjacji Klimatycznych z-ca dyrektora Piotr Łyczko oraz Małgorzata Wiącek. Jako obserwator w spotkaniu uczestniczyła też posłanka Żaneta Cwalina-Śliwowska.
W zaproszeniu NFOŚiGW podkreślał, że dziękuje za dotychczasowe zaangażowanie i merytoryczne uwagi odnośnie przyszłej formuły programu Czyste Powietrze i zaznaczył, że w konsultacjach społecznych, które zakończyły się 27 grudnia 2024 roku pojawiło się wiele nowych i cennych pomysłów, które są obecnie są w fazie weryfikacji.
Burza o kominki w Programie „Czyste Powietrze”
Zorganizowanie spotkania poświęconego branży pieców i kominków (miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń -MOP) z pewnością było skutkiem aktywności branży w przeprowadzonych konsultacjach społecznych do propozycji nowego kształtu programu Czyste Powietrze, który spotkał się z dużym negatywnym odzewem, ze względu na wykluczenie kominków. Projekt wykluczał możliwość skorzystania z dofinansowania z programu nie tylko na wymianę źródła ciepła ale też termomodernizację i inne prace finansowane z programu jeśli beneficjent posiada kominek, nawet nowy z Ekoprojektem. Wykluczał też możliwość instalacji nowego MOP w ciągu 5 lat po skorzystaniu z Programu. To spotkało się z dużym sprzeciwem branży i użytkowników kominków na drewno. 18 grudnia w Polskiej Agencji Prasowej zorganizowana została przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie „Kominki i Piece” oraz kampanię Drewno-Pozytywna Energia konferencja prasowa w której opinie i zagrożenia wynikające z eliminacji ekoprojektowych kominków z Czystego Powietrza przedstawili eksperci kampanii Drewno Pozytywna Energia: Wojciech Perek, ekolog Krzysztof Woźniak, profesor SGGW dr hab. Paweł Obstawski oraz Karolina Tomczyk-Karasek z Instytutu Energetyki – Państwowego Instytutu Badawczego w Łodzi. Dodatkowo za pośrednictwem strony takdlabiomasy.pl w konsultacjach swój głos krytyczny w stosunku do takich zapisów programu wyraziło 3229 osób – nie tylko przedstawicieli branży, ale też użytkowników kominków. Zresztą dzięki nagłośnieniu temat ten prezentowany był na wielu portalach informacyjnych i branżowych.
Spotkanie branży kominkowej z NFOŚiGW
Jak podkreślają uczestnicy spotkania odbyło się ono w przyjaznej atmosferze i było okazją do przedstawienia merytorycznych argumentów ze strony branży, która też zadeklarowała chęć współpracy i zaproponowała utworzenie branżowej grupy roboczej do współpracy z NFOŚiGW, która mogłaby udzielać merytorycznego wsparcia w tematyce kominkowej. Organizacje zwróciły też uwagę na używany od lat w programie Czyste Powietrze termin: kominek rekreacyjny, który jest krzywdzący dla ekoprojektowych MOP, które to zasilane są drewnem – odnawialnym źródłem energii i są cennymi źródłami ciepła uzupełniającymi i zabezpieczającymi podstawowe źródło ciepła. W ich opinii podkreślają: „Ekoprojektowe” MOP/kominki to nowoczesne niskoemisyjne urządzenia grzewcze, stanowiące uzupełnienie głównego źródła ciepła w budynku mieszkalnym, jednocześnie stanowią zabezpieczenie na wypadek awarii, opalane drewnem kawałkowym/pelletem OZE o „mikro” śladzie węglowym a przede wszystkim gwarantujące bezpieczeństwo energetyczne Polaków.” Odsyłają też do podejścia niemieckiego Federalnego Urzędu Ochrony Ludności i Pomocy w przypadku Katastrof (Das Bundesamt für Bevölkerungsschutz und Katastrophenhilfe -BBK), który poleca posiadanie Miejscowego Ogrzewacza Pomieszczeń i zapasu drewna opałowego ze względów bezpieczeństwa na wypadek awarii zasilania elektrycznego i centralnego ogrzewania.
Spotkanie było też okazją do przedstawienia postulatów branży kominkowej. Wśród nich znalazła się propozycja włączenia zgodnych w wymaganiami Ekoprojektu MOP / kominków do programu Czyste Powietrze i stworzenie odrębnej kategorii dla tych produktów na Liście ZUM przez IOŚ-PIB. NFOŚiGW podczas spotkania poinformował uczestników, że nie można udzielać dotacji na wymianę MOP ze środków pozyskanych z EBI (publiczne środki unijne). Jednak branża zauważa, że nie wyklucza to jednak dotowania kominków ze środków pozyskanych z innych źródeł. W związku z tym już po spotkaniu wystosowała propozycję rozpoczęcie prac nad stworzeniem programu, który roboczo mógłby się nazywać „Mój kominek”, a jego głównym założeniem byłoby wsparcie osób zagrożonych ubóstwem energetycznym na obszarach, gdzie lokalne uchwały antysmogowe zabraniają eksploatacji MOP nie spełniających wymogów Ekoprojektu poprzez wspieranie wymiany starych kominków na te spełniające Ekoprojekt.
Wojciech Perek, Ogólnopolskie Stowarzyszenie „Kominki i Piece”: Na ten moment NFOŚiGW wycofał się z zapisu eliminującego kominki, ale niestety te wszystkie oświadczenia Funduszu nie gwarantują, że w ostatecznym kształcie programu nie będzie zapisów dyskryminujących miejscowe ogrzewacze pomieszczeń, czyli kominki. Nadal jako branża nie możemy się doprosić o jasne i jednoznaczne stanowisko i nie mogliśmy zapoznać się z projektem nowego Programu Czyste Powietrze, jednak stale patrzymy Funduszowi na ręce i oczekujemy konkretów. Co do samego spotkania to moje wrażenie jest takie, że mimo przyjaznej atmosfery Fundusz unika konkretnych odpowiedzi na zadane pytania. Dlatego pozostaje wątpliwość jak wiele naszych merytorycznych argumentów trafiło do decydentów, a na ile było to kurtuazyjne spotkanie.
Kominki w Programie „Czyste Powietrze” – co dalej
Nowy projekt programu jeszcze nie ujrzał światła dziennego, ale jeszcze przed spotkaniem z branżą kominkową 12 lutego na platformie „X” Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej poinformował: „W związku z pojawiającymi się publikacjami, informujemy, że po konsultacjach, uwzględniliśmy propozycje branży, przywrócenia w nowej wersji programu Czyste Powietrze zapisów dotyczących kominków. Zgodnie z przygotowywanym obecnie projektem nowego programu „(…) możliwe jest pozostawienie w budynku /lokalu mieszkalnym miejscowego ogrzewacza pomieszczeń na paliwa stałe (wykorzystywanego na cele rekreacyjne), spełniającego wymagania ekoprojektu.”
Uczestnicy spotkania w NFOŚiGW są dobrej myśli, bo nie tylko atmosfera podczas spotkania, ale też merytoryczny poziom konstruktywnej dyskusji był wysoki, a samo spotkanie trwało więcej niż zakładano. Warto zauważyć też, że po raz pierwszy przedstawiciele NFOŚiGW zauważyli branżę MOP. To dobry znak, ale nadal wszyscy czekamy na finalny kształt programu priorytetowego Czyste Powietrze.
