Pewnego razu, przemierzając mój wyimaginowany „szlak szczecińskich kominków”, trafiłem do dawnej willi znajdującej się na dzisiejszym, szczecińskim Pogodnie (dawnym osiedlu Ackermannshöhe ("Wzgórze Ackermanna"), nazwanego tak na cześć ówczesnego nadburmistrza Stettina). Wspomniana willa znajduje się przy ul. Józefa Hoene-Wrońskiego 1, dawniej Hildebrandtweg. Sama ulica została wytyczona w 1907 roku, a budynek został zbudowany dla kupca Fritza Lenznera w 1910 roku. Autorem projektu była firma William Lossow und Max Kühne z Drezna, a adaptację projektu wykonał architekt Gustaw Gauss. Obecnie budynek stanowi siedzibę Dyrekcji Miejskiej Biblioteki Publicznej.
Więcej ciekawych artykułów znajdziesz na stronie głównej KOMINKI.ORG.
Dzięki uprzejmości Pana Dyrektora miałem okazję ją zwiedzić i sfotografować naprawdę specyficzny kominek, znajdujący się w jej hallu. We wnętrzu ujrzałem otwarty i wykonany z glazurowanej cegły klinkierowej kominek. Niby nic ciekawego, ale przypomniałem sobie moją wycieczkę do Berlina, gdzie m.in. zwiedzałem Muzeum Pergamońskie. I od razu ujrzałem nie tyle podobieństwo, co stylistyczne i kolorystyczne nawiązanie do znajdującej się tam Bramy Isztar* poświęconej babilońskiej bogini wojny i miłości**. Kominek był niebieski, a dawny zdun wymurował go na przemian z cegieł ciemniejszych i jaśniejszych. Palenisko jest łukowe, a pilastry nawiązują do bocznych, pionowych ryzalitów ze wspomnianej bramy. Obecnie kominek jest nieczynny i zamknięty stalowym, siatkowanym ekranem. Jego blat jest wykończony popularnym marmurem Emperador. We wnętrzu warto też dostrzec piękną snycerską robotę w zakresie obudowy grzejników. Powstała ona w czasach, kiedy nowoczesność nie wpisywała się w kanon architektonicznego wyposażenia wnętrz.
Nie jest łatwo dostać się do budynku, by zobaczyć wspomniany kominek. Warto więc go przybliżyć, choć jest zupełnie przeciętny, wskazuje na dawne czasy, gdy zachwycano się starożytnością, jako architektoniczną podstawą dla naszych czasów. Biorąc pod uwagę wojenną zawieruchę i zniszczenia, należy się cieszyć, że zdołano ten kominek zachować dla potomnych.
Tylko na koniec pytanie: czy to moja wyobraźnia czy rzeczywiście projektant nawiązał do starożytnego Babilonu…? Odpowiedzmy sobie sami…
*Brama Isztar – wg. Wikipedii:
Monumentalna brama w starożytnym Babilonie, wzniesiona za panowania Nabuchodonozora II, który panował w latach 605-562 p.n.e. i poświęcona była bogini Isztar. Była ona północną bramą miasta, otwierającą tzw. drogę procesyjną, która ciągnęła się aż do świątyni Marduka – E-sagila. Obiekt tworzyły w zasadzie dwie bramy połączone przejściem, czyli był to tzw. obiekt bramy, składający się z czterech wież na planie kwadratu, zwieńczonych krenelażem, który zresztą był również na murach łączących wieże. Taka konstrukcja miała swoje konkretne, obronne cele i wynikała m.in. z techniki obrony przejścia umieszczonego w dwóch rzędach murów obronnych, w których odrębne bramy połączono dla skuteczniejszej obrony przed napastnikami. Poza tym pozwalało to lepiej kontrolować przybyszów przechodzących przez bramę.
Brama Isztar oblicowana była glazurowaną cegłą w kolorze niebieskim. Na tym tle, widoczne jako dekoracja, rozmieszczone były wyobrażenia 575 zwierząt, które symbolizowały poszczególne bóstwa: węże-smoki – Marduka, byki – Adada i lwy – Isztar. Tereliefowe wyobrażenia zwierząt, które były wymodelowanymi cegłami glazurowanymi, miały określone barwy (żółte, zielone, białe i czerwone) i obramowane były pasami rozetek, które ciągnęły się także na dole murów oraz zdobiły sklepione przejścia. Same drzwi bramy i sklepienie były wykonane z drzewa cedrowego. Najstarsza część bramy, znajdująca się na samym dole, i która z czasem została zakryta przez podnoszący się poziom drogi, wykonana była ze zwykłej cegły palonej. Wskazuje to na etapy budowy bramy: najpierw cegła palona, później cegła emaliowana, a następnie cegła emaliowana reliefowa.
Forma architektoniczna Bramy Isztar jednoznacznie nawiązuje do tradycji budowlanych Mezopotamii i nie była niczym wyjątkowym w technice obronnej przejść miejskich czy pałacowych (np. podobną konstrukcję miała brama Nergala w Niniwie). Natomiast charakterystyczną cechą Bramy Isztar jest ogromna paleta barw, jakie były zastosowane w jej dekoracji.
Obecnie zrekonstruowana, prawdziwa Brama Isztar znajduje się w Muzeum Pergamońskim w Berlinie . W Iraku natomiast wykonano jej replikę, będącą tam dużą atrakcją turystyczną Babilonu.
**Isztar – mezopotamska bogini wojny (rozmiłowania w walce i władzy) i płodności (miłości cielesnej, zachowań seksualnych i prostytucji) , w Sumerze znana pod imieniem Inana, w Asyrii: Astarte, w Biblii: Asztoret
