Szczególne znaczenie w tym zakresie ma wzrost wykorzystania energii odnawialnej i poprawa efektywności energetycznej. Biomasa, jako odnawialne źródło energii, w znaczący sposób może przyczynić się do wsparcia Zielonego Ładu, co w konsekwencji pozwoli osiągnąć neutralność klimatyczną w 2050 roku. Kluczową technologią, umożliwiającą ograniczenie emisji gazów cieplarnianych przy wykorzystaniu biomasy, jest spalanie drewna i pelletu w domowych kotłach będących głównym elementem ogrzewania rozproszonego.
Więcej artykułów o podobnej tematyce znajdziesz w dziale: OGRZEWANIE DREWNEM I PELLETAMI
Dlaczego warto wybrać kocioł na biomasę drzewną?
Mogłoby się wydawać, że z perspektywy osoby siedzącej na wygodnej kanapie z pilotem w ręku, mamy niewielki wpływ na jakość powietrza, którym oddychamy. Odpowiedzialność za nasze „małe wybory” rozmywa się na miliony osób mieszkających w naszym kraju. Może jednak warto rozpocząć od drobnych zmian w naszym najbliższym otoczeniu i pomyśleć nie tylko o tu i teraz, ale także spojrzeć w przyszłość?
Stojąc przed wyborem nowego źródła ogrzewania lub będąc zmuszonym do przeprowadzenia modernizacji kotłowni, warto dokonać właściwego wyboru, który będzie miał wpływ na jakość naszego życia. Wykorzystywanie odnawialnego źródła energii w postaci biomasy cieszy się coraz większą popularnością. Udział kotłów na biomasę w ogólnej liczbie kotłów na paliwo stałe w 2019 roku wynosił 60-65%. Większość kotłów na biomasę to automatyczne kotły zasilane pelletem drzewnym.
Jesteśmy jednym ze znaczących producentów pelletu w Unii Europejskiej, a drewno opałowe jest dostępne lokalnie w każdym zakątku naszego kraju. Warto zaznaczyć, że polska branża producentów kotłów jest największa w Europie. Polskie kotły na biomasę trafiają do takich państw, jak Włochy, Niemcy, Austria, Francja czy wymagające kraje skandynawskie. Ten prężnie działający sektor naszej gospodarki staje się coraz szerzej znany dzięki zaangażowaniu i pasji członków Stowarzyszenia Polskich Producentów Urządzeń OZE (sppuoze.pl). Nie ma drugiej takiej branży producentów urządzeń OZE w Polsce, która wspiera gospodarkę w procesie dekarbonizacji, propaguje wiedzę w zakresie pelletu jako odnawialnego źródła energii oraz czynnie wpływa na poprawę jakości powietrza.
Pellet jako ekologiczne paliwo
Zanim podejmiemy decyzję o zakupie kotła na pellet, warto zdobyć niezbędne informacje o samym pellecie oraz sposobie jego wykorzystania. Przysłuchując się publicznej debacie można odnieść wrażenie, że korzystając z pelletu, przyczyniamy się do wycinki drzew. Nic bardziej mylnego. Należy pamiętać, że pellet to odnawialne źródło energii, które produkuje się z trociny drzewnej będącej pozostałością tartaczną. Jeszcze do niedawna ta pozostałość z obróbki drzewa w tartaku była odpadem. Obecnie jest cennym surowcem wykorzystywanym na szeroką skalę przez producentów pelletu w Polsce i na całym świecie. Polska jest liderem w produkcji pelletu na rynku europejskim. Wysoką jakość tego paliwa gwarantuje certyfikacja i nadanie znaku EN lub DIN. Zastosowanie certyfikowanego pelletu daje nam gwarancję uzyskania poprawnego procesu spalania w kotle oraz osiągnięcie wysokiej sprawności tego urządzenia, co z kolei bezpośrednio przekłada się na ilość zużytego paliwa.
Kotły na biomasę w Europie
Droga Polski do osiągnięcia neutralności klimatycznej jest dłuższa niż w przypadku innych krajów. W naszej rzeczywistości, w związku koniecznością ograniczenia zużycia węgla, nie ma innej możliwości jak tylko zapewnić niskoemisyjne paliwo w postaci pelletu oraz zwiększyć dostępność kotłów wykorzystujących biomasę, które są jedynymi urządzeniami OZE zaliczanymi jako zero emisyjne w odniesieniu do CO2 .
W 2020 roku udział węgla w miksie energetycznym Polski po raz pierwszy w historii wyniósł mniej niż 70%; spadł do poziomu 65%. Polska nadal pozostaje w tyle za krajami UE. Transformacja sektora grzewczego musi na szeroką skalę obejmować i promować biomasę w postaci pelletu, która zgodnie z obowiązującym prawem zarówno polskim, jak i unijnym zalicza się do odnawialnych źródeł energii.
Duży udział biomasy w ogrzewnictwie rozproszonym założyły już liczne kraje UE. Przykładem jest Austria, która do 2050 roku zaplanowała udział biomasy w tym sektorze na poziomie 47%, ponieważ branża pozyskiwania i przetwarzania biomasy na paliwo oraz branża producentów urządzeń grzewczych na drewno ma większy udział w budżecie krajowym, niż pozostałe branże OZE razem wzięte. Z kolei nasi zachodni sąsiedzi, Niemcy, zwiększają produkcję pelletu dla kotłów z automatycznym zasilaniem spełniających Ekoprojekt bądź spełniających ostrzejsze wymagania eko-oznakowania Blue Angel i rozważają wprowadzenie podatku węglowego dla gospodarstw domowych, które stosują gaz ziemny i olej opałowy.
Krajowe rozwiązania
Polska, podejmując próbę ograniczenia niskiej emisji, za którą odpowiedzialne są w dużej mierze kotły zainstalowane w domach jednorodzinnych, uruchomiła program „Czyste Powietrze”. Obowiązuje on od 19 września 2018 roku i ma na celu zmniejszyć emisję szkodliwych substancji do atmosfery przez dofinansowanie wymiany starych, często poza klasowych kotłów na nowe, ekologiczne urządzenia grzewcze.
Kocioł, na który beneficjent chce uzyskać dotację, musi spełniać wymagania techniczne określone w załączniku 2 i 2a do programu. Tym samym urządzenie musi posiadać certyfikat potwierdzający klasę 5, według EN 303-5:2012, oraz tak zwanego Ekoprojektu, według Rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1189 z 28 kwietnia 2015 roku w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe.
Ponadto tego typu kocioł na pellet drzewny musi mieć konstrukcję przystosowaną do automatycznego podawania paliwa bez możliwości montażu rusztu awaryjnego lub przedpaleniska.
Na jaką wysokość dofinansowania możemy liczyć?
Biorąc udział w programie „Czyste Powietrze” możesz liczyć na dotację lub pożyczkę. To, jaki zwrot kosztów uzyskamy i jaki wkład własny będzie konieczny, zależy od miesięcznego dochodu na osobę w konkretnym gospodarstwie domowym.
Czy zatem warto wypełniać plik dokumentów i starać się o dofinansowanie związane z wymianą kotła?
Nie ulega wątpliwości, że jest to bardzo indywidualna kwestia. Należy jednak pamiętać, że dotacja na kocioł zasilany pelletem drzewnym, dla podstawowego poziomu dofinansowania, wynosi maksymalnie 6.000 zł, lecz nie więcej niż 30% poniesionych wydatków na jego zakup i montaż. Przy zastosowaniu podwyższonego poziomu dofinansowania można liczyć maksymalnie na 12.000 zł, lecz nie więcej niż 60% poniesionych wydatków. Zmiany w regulaminie programu „Czyste Powietrze”, które planowane są na 1 lipca 2021 roku, będą dodatkowo promowały zakup kotła o obniżonej emisyjności cząstek stałych. Osiągnięcie przez kocioł zasilany pelletem drzewnym o podwyższonym standardzie wartości ≤ 20 mg/m3, pozwoli na uzyskanie dofinansowania do 45% poniesionych wydatków i do 9.000 zł.
Adam Nocoń
