Program "Czyste Powietrze" a wsparcie dla kominków na drewno
Kominki opalane drewnem nie są wspierane, ani w żaden sposób dotowane w programie "Czyste Powietrze". Nie ma dopłat do wymiany starszych urządzeń na spełniające Ekoprojekt, choć uchwały antysmogowe obowiązujące w 14 z 16 polskich województw określają terminy ich wymiany lub doposażenia by spełniały wymagania.Co więcej rządowy program "Czyste Powietrze" wręcz uzależnia w niektórych przypadkach uzyskanie dofinansowania na wymianę starego kotła tzw. kopciucha od demontażu, zezłomowania lub zamurowania przewodu kominowego kominka na drewno. Dotyczy to trzech sytuacji:- gdy kominek ma wkład z płaszczem wodnym
- gdy kominek powietrzny posiada system dystrybucji gorącego powietrza
- nie spełnia wymagań obowiązujących na danym terenie uchwał antysmogowych (np. w Krakowie kominki i wszelkie inne urządzenia zasilane drewnem opałowym są zakazane, ale w całej Polsce kominki są dozwolone, jedynie różne są terminy na wymianę urządzeń lub dostosowanie ich do wymagań Ekoprojektu)
- gdy kocioł/kotły na paliwo stałe spełnia/ją co najmniej 5 klasę normy europejskiej EN 303- 5:2012 lub nowszej,
- kominków wykorzystywanych na cele rekreacyjne;
- pozostałe, eksploatowane źródła ciepła inne, niż na paliwo stałe, nie muszą być trwale wyłączane z użytkowania
- kominki rekreacyjne, czyli ogrzewających tylko pomieszczenie w którym się znajduje
- kominki uznane jako źródło ciepła: kominek z systemem dystrybucji gorącego powietrza, kominek z płaszczem wodnym
Dlaczego podział kominków na rekreacyjne i stanowiące źródło ciepła nie ma sensu?
Kominek rekreacyjny to określenie, które w dziwny sposób zaistniało w programie "Czyste Powietrze", jest też chętnie wykorzystywane przez alarmy antysmogowe, a zarówno przepisy obowiązującego w Polsce prawa nie znają takiego rozróżnienia, jak i dla znawców technik kominkowych jest to podział zarówno nielogiczny jak i bardzo sztuczny.Po pierwsze zgodnie z przepisami prawa, czyli Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury otrzymujemy informację, że Budynek, który ze względu na swoje przeznaczenie wymaga ogrzewania, powinien być wyposażony w instalację ogrzewczą lub inne urządzenia ogrzewcze, niebędące piecami, trzonami kuchennymi lub kominkami.
Ze zdziwieniem na jednym z portali ostatnio przeczytałam, że samodzielnym źródłem ciepła w kontekście tego przepisu może być kominek z płaszczem wodnym, czy systemem DGP. Otóż nadal nie - nie może on być samodzielnym źródłem ciepła, nigdzie nie ma takiego rozróżnienia. Chodzi o to, że budynek przeznaczony do mieszkania dla ludzi musi mieć zapewnione niezależne ogrzewanie - z sieci, z kotłowni, a nie kominek, który wymaga stałej obsługi. Który oczywiście może wspomagać system, awaryjnie go zabezpieczać czy też być doskonałym urządzeniem używanym w okresach przejściowych - późnej wiosny, wczesnej jesieni, kiedy podstawowy system nie został jeszcze uruchomiony.
Druga kwestia to kwestia logiki i znajomości systemów kominkowych. Wystarczy na przykład zadać sobie pytanie czym różni się jeśli chodzi o wyprodukowaną energię kominek powietrzny - nazywany w ramach programu "Czyste Powietrze" rekreacyjnym od kominka z systemem DGP? Otóż energii produkuje tyle samo, jedynie w kominku z DGP energia jest efektywniej wykorzystana i nie ucieka do komina a powietrze, które ogrzewa się wokół wkładu dogrzewa również dodatkowe pomieszczenia. Podobnie jest przy kominku z płaszczem wodnym, część wyprodukowanej przez wkład kominkowy na drewno przekazana jest do wody, która może zostać zmagazynowana na później w buforze i zostać wykorzystana w systemie c.o. lub jako ciepła woda użytkowa. Co więcej nieprzewymiarowany tylko kompaktowy kominek z płaszczem wodnym będzie bardziej ekologiczny niż wielkie panoramiczne palenisko kominka tzw. rekreacyjnego. Stąd taka dyskredytacja kominków lepiej wykorzystujących wyprodukowaną z drewna energię jest zwyczajnie niezrozumiała...
Co więcej określenia "kominek rekreacyjny" nie znajdziemy w żadnej z norm dotyczących tematyki związanej z piecami i kominkami tj: PN-EN 13229, PN-EN 13240, PN-EN 15250, PN-EN 15544, EN 16510 oraz Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1185 z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących Ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe.
Program "Czyste Powietrze" do zmiany!
Kryzys energetyczny, inflacja skłaniają nas do weryfikacji podejścia do wielu zagadnień, szczególnie dotyczy to źródeł ciepła i niezależności energetycznej. To właśnie z tego powodu drewno opałowe jest obecnie bardziej pożądanym opałem niż rok, czy dwa lata temu a wkłady kominkowe na drewno a przede wszystkim piecyki na drewno są produktami deficytowymi, na które obecnie trzeba dłużej poczekać, bo producenci w wyniku olbrzymiej fali zainteresowania, nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie, nie nadążają z produkcją.W obecnej sytuacji myślę, że i wytyczne programu "Czyste Powietrze" powinny zostać zweryfikowane i poddane zmianom. Wielu potencjalnych beneficjentów rezygnuje z programu ze względu na wymóg demontażu kominka, a Ci którzy już skorzystali z programu i byli zmuszeni do likwidacji kominka na drewno z DGP czy płaszczem wodnym to teraz szturmują salony kominkowe lub marketowe działy kominkowe i ...żałują. Dlaczego rządowy program chce pozbawić właścicieli jednorodzinnych pozbawionych dostępu do sieci ciepłowniczej kominków, które zabezpieczą ich domy w razie awarii, zaniku prądu. Może w czasach niepewnych i często rosnących ponad miarę kosztów niektórych paliw dostęp do kominka nie tylko powietrznego ogrzewającego jedno pomieszczenie, ale również z wymiennikiem wodnym czy z DGP, powinien zostać zagwarantowany. Przecież wszystkie argumenty stoją za takim rozwiązaniem i bezpieczeństwo energetyczne polskich domów i udział odnawialnych źródeł energii, bo przecież kominek na drewno korzysta z pozyskiwanego zazwyczaj lokalnie drewna opałowego, które jest odnawialnym paliwem numer jeden nie tylko w Polsce ale i w całej Europie!
Aldona Mazurkiewicz
z-ca redaktora naczelnego magazynu "Świat Kominków"
prowadząca portal kominki.org