Kotły na biomasę drzewną a program „Czyste Powietrze” w wersji od 14 czerwca 2024 roku

Dla potencjalnego inwestora (beneficjenta programu PCzP) perspektywa zastosowania kotła na paliwo stałe w obecnej sytuacji wiążę się z dogłębną analizą wymagań w stosunku do poddawanego wymianie źródła ciepła. Poniżej przedstawiono przykłady kotłów na paliwo stałe oraz najważniejsze wymagania, które musi spełnić urządzenie oraz elementy kotłowni. Aktualnie na rynku polskim do dyspozycji inwestorów są trzy typy kotłów na paliwo stałe. Inne rozwiązania kotłów nie powinny być wprowadzane do sprzedaży.

Kotły z automatycznym podawaniem paliwa - kotły na pellet w programie Czyste Powietrze

Kotły z automatycznym podawaniem pelletu charakteryzują się dużym komfortem cieplnym i użytkowym. Dzięki zastosowaniu sterowników kontrolujących pracę urządzenia, czas poświęcony na to przez użytkownika jest bardzo ograniczony. Wielokrotnie obsługa ogranicza się do uzupełniania zasobnika opału (3-7dni) oraz do systematycznych prac konserwujących (czyszczenie wymiennika kotła – najczęściej raz na dwa tygodnie). Dodatkowo automatyka kotła może informować właściciela (wiadomość sms, e-mail) o potrzebie uzupełnienia zasobnika lub o potrzebie interwencji ze strony użytkownika.

Tego typu kotły charakteryzują się zestawem podającym paliwo z zasobnika opału na palenisko kotła w trybie automatycznym. Budowa kotła ma uniemożliwiać montaż rusztu awaryjnego. Kotły mogą być wykorzystywane bez zbiornika akumulacyjnego/zbiornika buforowego, ponieważ urządzenie wyposażone jest w układ sterowania, który pozwala na pracę modulacyjną w zakresie (30-100%) mocy znamionowej kotła.

Minimalna objętość zbiornika jest wyliczana zgodnie ze wzorem: 20 x P_r, przy czym P_r podaje się w kilowatach. P_r oznacza nominalną moc kotła deklarowaną dla paliwa podstawowego w karcie produktu zgodnie z wyżej wymienionym rozporządzeniem. Na przykład dla kotła o mocy nominalnej 10 kW, minimalna objętość zbiornika ciepłej wody to 200 litrów.

Wymagania zgodne z ogólnopolskim programem Czyste Powietrze dla tzw. kotłów na pellet drzewny o podwyższonym standardzie (dokumenty obowiązujące od 14 czerwca 2024 r. – www.czystepowietrze.gov.pl) są następujące:

• Muszą posiadać certyfikat/świadectwo potwierdzające spełnienie wymogów dotyczących ekoprojektu (ecodesign) – urządzenia wpisane na listę ZUM (lista Zielonych Urządzeń i Materiałów);
• Charakteryzować się obniżoną sezonową emisją cząstek stałych PM o wartości ≤20 mg/m³;
• Posiadać klasę efektywności energetycznej minimum A+, na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej;
• Kotły mogą być przeznaczone wyłącznie do spalania biomasy w formie pelletu drzewnego. Do dofinansowania nie są kwalifikowane urządzenia wielopaliwowe;
• Jedynie kotły z automatycznym podawaniem paliwa. Kocioł nie może posiadać rusztu awaryjnego lub przedpaleniska ani możliwości ich zamontowania; 
• Kwalifikowane do dofinansowania kotły na pellet drzewny o podwyższonym standardzie muszą być wpisane na listę ZUM;
• Źródła ciepła muszą docelowo spełniać wymogi aktów prawa miejscowego, w tym uchwał antysmogowych, co do kotłów i rodzajów paliwa, o ile takie zostały ustanowione na terenie położenia budynku lub lokalu mieszkalnego objętego dofinansowaniem (przykładem tutaj może być uchwała antysmogowa dla województwa świętokrzyskiego, która preferuje kotły gazowe kondensacyjne w budynkach, gdzie występuje przyłącze gazowe);
• Przewody kominowe (spalinowe) muszą być dostosowane do pracy z zamontowanym kotłem, co potwierdza protokół z odbioru kominiarskiego podpisany przez mistrza kominiarskiego.

Zgłoszenie nowego źródła ciepła do bazy CEEB (Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków) w ciągu 14 dniu od montażu nowego urządzenia.
 

Kocioł zgazowujący paliwo z ręcznym załadunkiem paliwa - kotły zgazowujące drewno w programie Czyste Powietrze

Kotły z ręcznym załadunkiem paliwa są alternatywą dla osób, które mają dostęp do własnego lasu lub dobrej jakości lokalnego drewna. W tym przypadku koszty ogrzewania mogą być korzystne względem innych źródeł ciepła. Dla tego typu urządzeń należy przewidzieć czas na obsługę kotła przez właściciela, odpowiednie przygotowanie opału i jego sezonowanie (z uwzględnieniem zmiennych warunków atmosferycznych), wielokrotne rozpalanie oraz ręczny załadunek paliwa do komory kotła. Odpowiednio dobrana moc kotła ze zbiornikiem buforowym pozwoli w wodzie zgromadzić energię cieplną od kilkunastu do kilkudziesięciu godzin. Dlatego niejednokrotnie w przypadku tego typu urządzeń, tzw. przewymiarowanie urządzenia jest pozytywne w aspekcie obsługi przez inwestora.

Kocioł ten charakteryzuje się ręcznym załadunkiem paliwa do komory spalania. Tego typu kocioł musi być spięty w instalacji z odpowiedniej objętości zbiornikiem akumulacyjnym (buforowym). Objętość minimalna bufora jest określona przez producenta kotła. Zamontowany kocioł bez zbiornika akumulacyjnego o minimalnej objętości uznawany jest za kocioł pozaklasowy – oznacza to, że inwestor/beneficjent nadal posiada źródło ciepła niespełniające wymagań lokalnej uchwały antysmogowej.

Minimalna objętość zbiornika ciepłej wody określona jest wzorem 45 x P_r x (1-2,7/P_r) lub min. 300 l, gdzie P_r podaje się w kilowatach. Na przykład dla kotła o mocy nominalnej 20 kW, minimalna objętość zbiornika ciepłej wody to 778,5 litra.

Wymagania zgodne z ogólnopolskim programem Czyste Powietrze dla tzw. kotłów zgazowujących drewno o podwyższonym standardzie (dokumenty obowiązujące od 14 czerwca 2024 r. – www.czystepowietrze.gov.pl) są następujące:

• Muszą posiadać certyfikat/świadectwo potwierdzające spełnienie wymogów dotyczących ekoprojektu (ecodesign) – urządzenia wpisane na listę ZUM;
• Charakteryzować się obniżoną sezonową emisją cząstek stałych PM o wartości ≤ 20 mg/m³;
• Posiadać klasę efektywności energetycznej minimum A+, na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej;
• Kotły mogą być przeznaczone wyłącznie do zgazowania biomasy w formie drewna kawałkowego albo do spalania biomasy w formie pelletu drzewnego oraz zgazowania biomasy w formie drewna kawałkowego. Do dofinansowania nie są kwalifikowane inne urządzenia wielopaliwowe;
• Do dofinansowania kwalifikują się jedynie kotły z automatycznym podawaniem paliwa. Kocioł nie może posiadać rusztu awaryjnego lub przedpaleniska ani możliwości ich montażu;
• Źródło ciepła musi docelowo spełniać wymogi aktów prawa miejscowego, w tym uchwał antysmogowych, co do kotłów i rodzajów paliwa, o ile takie zostały ustanowione na terenie położenia budynku lub lokalu mieszkalnego objętego dofinansowaniem;
• Przewody kominowe (spalinowe) muszą być dostosowane do pracy z zamontowanym kotłem, co potwierdza protokół z odbioru kominiarskiego podpisany przez mistrza kominiarskiego.

Zgłoszenie nowego źródła ciepła do bazy CEEB (Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków).

Kocioł zgazowujący paliwo z ręcznym załadunkiem paliwa z opcją automatycznego podawania paliwa - kotły dwupaliwowe w programie Czyste Powietrze

Kotły zgazowujące paliwo z ręcznym załadunkiem paliwa z możliwością automatycznego podawania paliwa są urządzeniami łączącymi funkcjonalność kotłów z automatycznym podawaniem paliwa i kotłów z ręcznym załadunkiem paliwa. W tym przypadku od sytuacji ekonomicznej, wolnego czasu, dostępności danego typu paliwa (polana drzewne, pellet drzewny) użytkownik może w szerszym zakresie decydować o sposobie palenia dostępnego paliwa – wybór między kosztami ogrzewania a czasem poświęconym na obsługę. W życiu rodzinnym możemy stosować strategię: Work-life Balance.

Kocioł ten charakteryzuje się ręcznym załadunkiem paliwa do komory spalania dla paliwa podstawowego (polana drzewne) oraz możliwością automatycznego podawania paliwa w formie pelletu drzewnego.

Wymagania dla kotła wielopaliwowego takie same jak dla kotłów zgazowujących paliwo z ręcznym załadunkiem paliwa (punkt 2).

rk