Więcej ciekawych artykułów znajdziesz na stronie głównej KOMINKI.ORG.
Czy zakaz spalania drewna w Krakowie ma sens?
Krzysztof Klejnowski, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu, kierownik Zespołu Emisji Zanieczyszczeń
Sprawa zakazu palenia drewnem jest dość drażliwa, ponieważ drewno jest najtańszym paliwem, dlatego jest tak powszechne, a zakaz jego używania budzi kontrowersje. Uważam, że w przypadku spalania wszystkich paliw konieczne jest wprowadzenie regulacji dotyczących urządzeń, w jakich są one spalane oraz jakości samych paliw. Jednak w naszym kraju, póki nie ma takich regulacji, całkowity zakaz jest działaniem przedwczesnym. Postawienie sprawy na zasadzie: „tak” lub „nie” nie jest dobrym rozwiązaniem. Zakaz może doprowadzić do penalizacji takich działań, bo mieszkańcy i tak będą palić drewnem ze względów ekonomicznych. Natomiast nakłady poniesione przez władze na kontrolę egzekwowania przepisów mogą okazać się zbyt duże. Może lepiej te środki przeznaczyć na dopłaty na wymianę urządzeń, które będą certyfikowane i przestaną być źródłem szkodliwych substancji w powietrzu.
W jaki sposób spalać drewno, by było paliwem ekologicznym?
Krzysztof Klejnowski: Jest to przede wszystkim kwestia odpowiednich urządzeń oraz spalania drewna dobrej jakości – o właściwej wilgotności. Pozwoli to ograniczyć emisje substancji szkodliwych, będących efektem spalania. Cała Polska ma problemy z dotrzymaniem normatywnych parametrów jakości powietrza. Głównym problemem są pyły, w których głównym składnikiem są substancje organiczne, stanowiące efekt spalania paliwa w niewłaściwy sposób, substancje o wysokiej toksyczności. Są urządzenia, które powinny zostać wyeliminowane - jak kominki otwarte, gdzie nie ma żadnej możliwości kontroli składu emitowanych spalin. Ważne są więc dwa elementy – urządzenie i spalane paliwo. Niestety, nadal brak regulacji dotyczących jakości paliw i wiążących standardów technicznych dla tego typu palenisk. W chwili obecnej dostawcą drewna czy węgla może zostać każdy, kto będzie w stanie go przetransportować, a jakość spalanych paliw w gospodarstwach domowych nie podlega kontroli.
Jak to się dzieje, że smog w Krakowie obserwujemy i zimą i latem? Gdyby kominki były źródłem smogu, nie byłoby go w okresie letnim?
Krzysztof Klejnowski: Smog w okresie zimowym i letnim powstaje w wyniku różnych czynników. W lecie jego źródłem są przede wszystkim samochody i przemiany fotochemiczne substancji z emitowanych silników samochodowych, a zimą dochodzi emisja spalin (pyły i gazy) z ogrzewania domów paliwami stałymi, co przy niekorzystnych warunkach klimatycznych panujących w obszarze aglomeracji, sprzyja wstępowaniu epizodów smogowych.
Jakie badania dotyczące jakości powietrza prowadzone są w Instytucie Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk?
Krzysztof Klejnowski: Prowadzimy liczne badania mające na celu wykrycie co jest rzeczywistym źródłem zanieczyszczeń. Na podstawie badań składu powietrza i znajdujących się w nim pyłów możemy określić, jakiego rodzaju paliwo powoduje zanieczyszczenia. Jest to zagadnienie złożone, ponieważ pył w powietrzu to zarówno cząstki stałe, emitowane bezpośrednio w procesach spalania, ale także cząstki powstałe w wyniku reakcji chemicznych zachodzących w atmosferze z udziałem tzw. gazowych prekursorów (dwutlenku siarki, tlenków azotu itd.). Dlatego tak ważna w kontekście czystości powietrza jest jakość paliw i warunki techniczne określonych urządzeń do ich spalania.
Rozmawiała Katarzyna Cypryś
