Kominek i jego szaty - materiały wykończeniowe do kominka

Palenisko kominkowe to „serce komika” – aż i zaledwie... Wprawdzie niekiedy spotyka się w magazynach wnętrzarskich pochwały dla postawionego na cegłach paleniska i równie „gołego” przyłącza, ale czy takiego „naturalistycznego” kominka chcemy w naszym salonie? Palenisko wymaga oprawy i to ona w dużej mierze determinuje finalny efekt i stanowi podkreślenie kominkowego ognia. Wybór konkretnego materiału powinien być spójny z charakterem i stylem wnętrza. Co więcej, powinien się komponować z innymi elementami wnętrza. Asortyment dostępnych materiałów jest niezwykle bogaty. Tradycyjne – jak kafle, albo nowoczesne – jak spieki. Surowe – jak beton, lub klimatyczny – jak cegła. Tych kilka skrajnych propozycji pokazuje, że wybór nie jest łatwy.

Więcej artykułów o podobnej treści znajdziesz w kategorii KOMINKI. 

Naturalny kamień na kominek

Jest to surowiec od wieków wykorzystywany w budownictwie. Obecnie nie stanowi problemu wykorzystanie do dekoracji kominka kamienia wydobytego nawet w bardzo odległych rejonach świata. Najczęściej stosowanymi kamieniami na kominek są marmury i granity. Marmurowy portal to uniwersalny klasyk, który nie straci na aktualności i zawsze będzie ozdobą wnętrza. Jednak kominki z kamienia to nie tylko portale, które mogą mieć też nowoczesny kształt, ale i bardziej współczesne formy. Mogą to być wielkoformatowe gładkie tafle, zarówno z jednolitych, jak i z bardziej wzorzystych kamieni. Przy tych drugich warto wybrać konkretną płytę, z której będą wycinane nasze elementy, by przemyśleć wraz z projektantem lub kamieniarzem rozkrój slabu. Kamień to materiał naturalny i każdy slab ma unikalny rysunek.

Obecnie bardziej niż wielkie kamienne formy popularne są delikatne akcenty wykonane z kamienia – jak ramka wokół paleniska czy blat pod nim. Takie rozwiązanie będzie bardziej neutralne, nie zdominuje wnętrza i, oczywiście, będzie tańsze, choćby ze względu na sam koszt kamienia. Wracając do rodzajów kamieni, obok wcześniej wymienionych, w kominkach wykorzystuje się także onyks – który dzięki swojej przezroczystości pozwala na podświetlenie. Niezwykle popularny, dostojny, ale jednocześnie ciepły w odbiorze trawertyn oraz coraz rzadziej piaskowiec. Spotkać też można bazalt lub łupek. 

Kamień to trwały materiał, ale aby utrzymać go w dobrej formie, należy o niego odpowiednio dbać. Służą temu specjalistyczne środki do pielęgnacji oraz impregnaty.

Nowoczesne spieki na kominek

Spieki stale zyskują na popularności i są coraz chętniej wykorzystywane we wnętrzach. Ich skład to mieszanka naturalnych materiałów: kwarcu, iłów łupkowych, skał granitowych i pigmentów ceramicznych. Są to nowoczesne materiały, które pozwalają na uzyskanie efektu naturalnego kamienia bez jego niedogodności. Produkowane w fabrykach są w stu procentach powtarzalne, dodatkowo odporne na uderzenia, zarysowania, wysokie temperatury, szok termiczny oraz plamy ze względu na prawie zerową absorbcję. Bardzo wytrzymałe, łatwe w czyszczeniu, a także – co istotne – cienkie i lekkie, co ułatwia montaż. Najpopularniejszy wymiar spieku to 100 × 300 cm. Waga takiej płyty o grubości 3 mm to zaledwie 7 kg. W ofertach firm można też znaleźć i mniejsze rozmiary płyt. Trzeba wiedzieć, że spieki to bardzo twardy materiał i do jego cięcia potrzebny jest specjalistyczny sprzęt, więc nie polecam przycinania spieków na własną rękę. Spieki dostępne są w połysku, w macie, są wzorzyste lub w jednolitym kolorze, gładkie lub z fakturą. Producenci spieków prześcigają się w śledzeniu trendów dekoratorskich, i tak dla przykładu możemy zamontować nie tylko spiek imitujący kamień, np. marmur, ale też spiek o wyglądzie metalu, płyty OSB, drewna czy betonu.

Ciepła ceramika, czyli kafle na kominek kaflowy

Kafle to materiał o głębokiej tradycji i wspaniałych właściwościach akumulacyjnych. Warto przypomnieć, że ceramika zgromadzone w sobie ciepło oddaje na zasadzie promieniowania podczerwonego równomiernie przez wiele godzin. Jest to najzdrowszy sposób oddawania ciepła, który sprzyja alergikom, gdyż nie podnosi kurzu. Kafle obecnie stosuje się nie tylko do budowy pieców kaflowych, ale także do budowy kominków nazywanych kominkami kaflowymi. Mimo że jest to materiał o długiej tradycji, to wzorniczo cały czas powstają nowe propozycje. Zatem znajdziemy zarówno klasyczne czy stylizowane, np. na renesansowe, kafle, jak i bardzo nowoczesne, wielkoformatowe czy imitujące inne materiały, jak choćby kamień. 

Poza kaflami bogato zdobionymi czy kaflami obrazami – które mogą stanowić przykuwający wzrok dekor – są też te bardzo proste w formie. Praktyka pokazuje, że kolorystycznie najchętniej wybierane są biele, kremy i beże oraz butelkowa zieleń. Czasami ktoś się pokusi o odważniejsze kolory, jak czerwień, kobalt czy czerń. Ograniczeń kolorystycznych w wyborze kafli na kominek kaflowy niemalże nie ma, bo na indywidualne zamówienie można uzyskać kafle w skrojonej na miarę barwie, nawet neonowe, jeśli ktoś lubi. Do łask wróciły tradycyjne kafle, tzw. kwadratele, które mimo niewielkich wymiarów (jest to też zaleta) pozwalają stworzyć nie tylko tradycyjną, ale też nowoczesną aranżację kominka kaflowego.

Surowy beton na kominek

Surowy i industrialny – mowa o betonie, który od dobrych kilku lat wdziera się na domów i to nie tylko tych typu loft. Dostępnych jest wiele odcieni, kształtów i faktur betonu architektonicznego, co pozwala na szereg możliwości w dekorowaniu wnętrz. W kominkach najczęściej wykorzystywane są gładkie kawałki surowego betonu łączonego widocznymi, wprowadzającymi industrialny charakter, śrubami. Stosowany jest też beton w wersji chropowatych wylanych ścian, jednak jest to najsurowsza i najbardziej ascetyczna z możliwych propozycji. Symetria, równomierność rozmieszczenia łączeń betonu – jeśli na tym opiera się aranżacja kominkowej obudowy – są kwestiami priorytetowymi. Nie bez znaczenia pozostają także dodatki, które powinny być dokładnie przemyślane. Dobrze jest, gdy ocieplają surowe wnętrze.

Chłodny metal do oprawy kominka

Większość palenisk kominkowych wykonana jest ze stali. Można ją jednak także wykorzystać do oprawy kominka. Dzięki dostępnej obecnie technologii malowania proszkowego farbami odpornymi na wysokie temperatury stal można pomalować na setki kolorów. Dlatego już nie tylko metaliczne srebro czy klasyczna czerń, ale równie dobrze biel czy inny kolor z palety RAL. Na szczególną uwagę zasługuje popularna postarzana stal pokryta rdzą. W tej odsłonie przestaje być ona chłodna i metaliczna, a staje się swojska i przytulna. Co więcej, może być polerowana na wysoki połysk lub szczotkowana. Możliwości stali widać najlepiej wśród wolno stojących piecyków i tzw. kominków metalowych, które te możliwości dla uatrakcyjnienia projektu wykorzystują. W kominkach stal wykorzystywana jest głównie jako ramka bądź płyta okalająca palenisko.

Klimatyczna cegła na kominek

Kiedyś podstawowy materiał do budowy domów. Obecnie element chętnie wykorzystywany do dekoracji ścian i oprawy kominka, który niezwykle klimatycznie wygląda zabudowany w ceglanej ścianie. Dla jednych niepowtarzalny urok będzie miała ta autentyczna – rozbiórkowa (taką postarzaną cegłę też bez problemu kupimy), a dla innych bielona skandynawska. Możliwości daje wiele i wymaga dużego wyczucia w stosowaniu. W znacznym stopniu determinuje charakter wnętrza. Można na jej bazie stworzyć zarówno wnętrze przytulne, jak i bardzo surowe oraz zimne, wszystko zależy od wybranej kolorystyki, faktury czy ilości. Cegła nie lubi konkurencji, więc trzeba być ostrożnym z dodatkowymi materiałami wykończeniowymi o charakterystycznej fakturze, typu tapety i tynki ozdobne i używać ich z umiarem. Ogólna zasada brzmi: im prościej, tym lepiej. Niech cegła nadaje ton i charakter wnętrzu. 

Drewno na kominek

Nieco abstrakcyjna może się wydawać idea zabudowy paleniska w drewnianych deskach czy panelach, ale jest to materiał, który już nie tylko znajduje zastosowanie na podłogach, ale też na kominkowych ścianach. Jest to praktycznie jedyny palny materiał używany na obudowę kominka, więc taka zabudowa wymaga uwzględnienia specyfiki urządzenia ogniowego. Drewno może mieć kolor naturalny lub być barwione na inne odcienie, w tym też czerń. Co więcej, wiele obecnie spotykanych aranżacji z kominkiem w oprawie z drewna to nowoczesne wielkopowierzchniowe zabudowy. Ciekawym elementem dekoracyjnym i konstrukcyjnym kominka może też być drewniana ława obok paleniska. 

A to jeszcze nie koniec - wybór materiałów na kominek

Abstrahując od przedstawionych sposobów na oprawę kominka, możliwości jest więcej. Wszystko zależy od wyobraźni i możliwości technicznych. Bez problemu przykładowo można stworzyć dekorację kominka w oparciu o hartowane szkło – dostępne w różnych kolorach, mleczne bądź przezroczyste, z nadrukiem lub bez niego. Pomysłem mogą być też dostępne mozaiki, w tym też te szklane. Z kolei najprostszym sposobem na dekorację kominka są tynki ozdobne. Mogą one imitować popularny beton bądź nadać ciekawej faktury kominkowej zabudowie. Sięgając do korzeni, można do dekoracji użyć także naturalnej gliny i stworzyć organiczną w formie bryłę. Zawsze można sięgnąć też po coś mniej typowego. Dekoracyjne panele 3D pozwolą stworzyć wyrazistą przestrzenną bryłę, a kominek „oprawiony” w skórę to pomysł tylko dla odważnych. W grę wchodzą też „miksy”. Metalowa ramka na tle ceglanej ściany to tylko jedna z możliwości.

Mimo całego bogactwa dostępnych materiałów w polskich domach króluje obecnie gładki tynk i minimalistyczna oprawa kominka. Osobiście jednak zachęcam do szerszego spojrzenia również na inne propozycje. Trzeba tylko pamiętać, aby zarówno wybrany materiał, jak i forma kominka odpowiadały indywidualnym preferencjom, i to nie na chwilę, ale na dłużej... 

Aldona Mazurkiewicz

z-ca redaktora naczelnego magazynu "Świat Kominków"

prowadząca portal kominki.org

Artykuł w całości przeczytasz przechodząc do magazynu w wersji elektronicznej. Czytaj "Świat Kominków" na issuu.