W Sejmie o kominkach

Posiedzenie zorganizowane zostało z inicjatywy grupy posłów. Na początek wnioski przedstawił poseł Paweł Sałek, który odnośnie miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń (MOP) zauważył:  – Ogień jest pierwotną potrzebą człowieka, i ten ogień Państwo poprzez różne działania ,również w programie Czyste Powietrze, chcą zabrać Polakom. Zabrać użytkowanie ognia w kominkach, piecach, miejscowych ogrzewaczach pomieszczeń poprzez zapisy w programie Czyste Powietrze, do których dzisiaj nikt nie chce się przyznać, kto wprowadził zapisy dotyczące tego, aby usuwać kominki w momencie, jeśli ktoś otrzyma dofinansowanie z Czystego Powietrza. W materiałach my nie dostaliśmy informacji o tym, kto jest autorem tych zapisów. Nie ma winnych... Te zapisy mogą mieć bardzo poważne konsekwencje w przyszłości... Dlaczego dzisiaj zabrania się Polakom korzystania z tych źródeł ciepła, które uważają dla siebie za najbardziej wygodne? Jeśli ktoś chce używać kominka, miejscowego ogrzewacza pomieszczeń albo nawet pieca, który może być wpisany na listę konserwatorską, to dlaczego zabiera się to prawo?

Poseł Sałek w swoim wstępnym wystąpieniu zauważył też problem bezpieczeństwa energetycznego w sektorze bytowo-komunalnym. Przypomniał, że Polacy najwięcej urządzeń kominkowych kupili w okresie pandemii Covid – wtedy, kiedy było największe zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego – gdyż zrozumieli, że tylko własne źródło ciepła na potrzeby centralnego ogrzewania lub ciepłej wody użytkowej daje możliwość przetrwania i ogrzania się.

Kominki z Ekoprojektem pozostaną w programie Czyste Powietrze

Na komisji licznie obecni byli reprezentanci branży: Ogólnopolskiego Stowarzyszenia "Kominki i Piece", Małopolskiego Cechu Zdunów i Zawodów Pokrewnych, Cechu Zdunów Polskich, Izby Gospodarczej Urządzeń OZE, Krajowej Izby Kominiarzy, Międzywojewódzkiego Cechu Kominiarzy Stowarzyszenia Kominy Polskie oraz przedstawicieli akcji Drewno – Pozytywna Energia oraz magazynu Świat Kominków.

Dyskusja była długa i burzliwa, ale też – co najistotniejsze – wyraźnie przedstawione zostało przez Krzysztofa Bolestę z Ministerstwa Klimatu i Środowiska aktualne stanowisko odnośnie zapisów dotyczących kominków w Czystym Powietrzu. Minister zapewnił, że przepisy wrócą do poprzedniego kształtu i nie będzie zakazu posiadania i montowania kominków z Ekoprojektem przez beneficjentów programu.  Mimo wyraźnie stawianego pytania o autora zapisów grudniowego projektu PCzP, który wykluczał kominki, nie uzyskano na nie odpowiedzi. Za to na pytanie dotyczące możliwości finansowania wymiany miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń, czyli kominków na drewno, odpowiedź ze strony MKiŚ była, że nie będzie takiego wsparcia. W tym kontekście ciekawa była wypowiedź reprezentującego Cech Zdunów Polskich Krzysztofa Motela, który zauważył, że jest wielu inwestorów, którzy mają kominki sprzed roku czy kilku lat przed wejściem Ekoprojektu i nie korzystają z PCzP, bo nie chcą rezygnować z kominka czy pieca, który daje im niezależność i jest tanim źródłem ciepła. Gdyby jednak pojawiły się pieniądze na modernizację czy wymianę takich MOP-ów, z pewnością wielu z nich skorzystałoby z programu – puentował.

Termin „kominek rekreacyjny”

Ważną kwestię w kontekście Czystego Powietrza podjął też Wojciech Perek – przedstawiciel OSKP, który zwrócił się o usunięcie z PCzP terminu „kominek rekreacyjny” i zastąpienie go innym, np. kominek nie będący jedynym czy głównym źródłem ciepła. Termin „kominek rekreacyjny” – jak zauważył podczas posiedzenia komisji – nie występuje w normach technicznych, ani w przepisach budowlanych i nie jest zdefiniowany w żaden sposób, a wprowadza zamieszanie. 

Tematykę tę na koniec podjął też poseł-wnioskodawca komisji Paweł Sałek, który poprosił NFOŚiGW o definicję terminu „kominek rekreacyjny” na piśmie. W imieniu branży padł też postulat, by wycofać się z używania tego terminu i że bezprawne jest wykluczanie kominków wodnych, z dystrybucją gorącego powietrza i innym rozprowadzeniem jako warunku otrzymania dofinansowania. Zwrócił na to też uwagę poseł Marek Suski, który na komisji skonstatował: – To jest diametralna zmiana: zakaz kominków z płaszczem wodnym i rozprowadzeniem ciepła. To jest jakieś szaleństwo, przecież takie kominki są o wiele bardziej wydajne niż te rekreacyjne. Jeżeli ktoś sobie rozpali ogień, to może sobie z tego ciepła skorzystać. To jest zupełnie nieracjonalne. Ktoś sobie postanowił zniszczyć ludzi, bo (zakaz kominków z rozprowadzeniem – przyp. redakcji) to jest przeciwko ludziom. 

Lista ZUM też dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń

Na problematykę listy Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM) zwrócił uwagę Jacek Ręka z Małopolskiego Cechu Zdunów i Zawodów Pokrewnych. Postulował on, by na liście ZUM mogły się znajdować wszystkie urządzenia, w tym MOP-y spełniające wymagania Ekoprojektu. Podkreślił, że taka lista powinna dawać klientom pewność, że w takie urządzenia – z listy – mogą inwestować. Jego zdaniem powinna to być lista urządzeń, na którą każdy producent mógłby wpisać swoje urządzenia spełniające Ekoprojekt, ale nie byłoby to jednoznaczne z otrzymywaniem dofinansowania na ich zakup. Tutaj zasady mogłyby być inne, ale brak MOP-ów na liście ZUM, choć są tam kotły na biomasę, uważa za dyskryminację. 

Kto odpowiada za stanowisko Rządu w sprawie Ekoprojektu

Kwestia rządowego programu Czyste Powietrze nie była jedyną podejmowaną podczas posiedzenia komisji. Równie ważnym dla przyszłości branży był temat nowelizacji Ekoprojektu.  Do momentu posiedzenia komisji branża bezskutecznie próbowała się dowiedzieć, które ministerstwo będzie reprezentowało Polskę podczas głosowania w sprawie przyjęcia skrajnie niekorzystnej i zagrażającej istnieniu branży kominkowej w całej Europie propozycji nowego projektu. Nie tylko nie było wiadomo, kto będzie reprezentował Polskę, ale też jakie stanowisko reprezentuje – a głosowanie pierwotnie miało się odbyć 12 lutego 2025 r. (zostało odwołane w związku z protestami rządów Niemiec, Czech i organizacji branżowych, a nowy termin głosowania nie jest jeszcze ustalony).Podczas obrad komisji obecni zostali poinformowani, że stanowiskiem polskiego rządu w tej kwestii zajmuje się Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Niestety, nie było w tym czasie nikogo z ministerstwa, ale podczas podsumowania pracy komisji poseł Sałek poprosił o stanowisko rządu w tej sprawie na piśmie. 

Efekty sejmowej komisji o kominkach

Co przyniosła komisja? Przede wszystkim zainteresowanie tematami kominkowymi szerszego grona odbiorców, w tym polityków. Minister Krzysztof Bolesta potwierdził, że program nie będzie wykluczał kominków z Ekoprojektem i w tej kwestii powróci do poprzedniego kształtu. Dodatkowo, jest szansa, że doczekamy się definicji kominka rekreacyjnego lub usunięcia tego pojęcia z programu i w końcu poznamy stanowisko Polski w sprawie projektu zmian Ekoprojektu.

Wśród istotnych dla branży kwestii pozostaje ponadto temat krakowskiego zakazu palenia drewnem. Krzysztof Woźniak z Grupy Zdrowego Oddychania opowiedziało tym, jak w prosty sposób, dzięki wspólnej akcji edukacyjnej GZO, kominiarzy z Międzywojewódzkiego Cechu Kominiarzy, Straży Miejskiej i Policji, w dwa sezony nauczono mieszkańców Tarnowa palenia bez dymu. – Nie jesteśmy skazani, by problem smogu załatwiać biznesowo… W dwa sezony mieszkańcy Tarnowa załatwili problem smogu w sposób naukowy i osiągnęli efekt czystego powietrza bez specjalnych działań biznesowych. – zauważył. W związku z tą wypowiedzią poseł Sałek na koniec posiedzenia komisji złożył wniosek do Instytutu Ochrony Środowiska o przygotowanie analizy, jak zmniejszyła się ilość pyłów w Krakowie po wprowadzeniu zakazu używania biomasy drzewnej i stworzenia porównania do Tarnowa.

Pełne obrady komisji z 5 marca 2025 r. z godz. 17:00 można znaleźć w materiałach archiwalnych na stronie iTV Sejm do obrad komisji online (www.gov.pl)

Wojciech Perek, Drewno – Pozytywna Energia

Podczas posiedzenia komisji minister Bolesta zapewnił, że wycofuje wszelkie zmiany dotyczące kominków w nowym regulaminie programu Czyste Powietrze i wraca do poprzednich zapisów, które nie zabraniały beneficjentom posiadania i instalowania kominków. Ustne, chociaż publiczne zapewnienia ministra spotkały się jednak z ostrożnym podejściem, a wręcz jawnie okazywanym brakiem zaufania obecnych na posiedzeniu komisji przedstawicieli branży kominkowej i zduńskiej. Trudno się dziwić, ponieważ na 4 tygodnie przed planowanym wznowieniem programu NFOŚiGW oraz MKiS nie przedstawiły jeszcze nowego regulaminu. Przedstawiciele MKiS pytani o stanowisko Ministerstwa i polskiego rządu w konsultacjach unijnych dotyczących rewizji rozporządzenia Ekoprojekt w sprawie miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń nie byli w stanie udzielić konkretnej odpowiedzi. Wydaje się, że ministerstwa nadal nie mogą uzgodnić między sobą, które z nich konkretnie jest właściwe w tej sprawie.